ШҚО ББ «Ақ ниет» мектеп-интернаты» КММ КГУ «Школа-интернат «Ақ ниет» УО ВКО
Сөйлеу қабілеті бұзылған балалармен жұмыс жасауда түзету мамандары және пән мұғалімдеріне арналған ұсыныстар
Данные рекомендации были разработаны на основании приказа Министра просвещения Республики Казахстан № 385 от 31 августа 2022 года «Об утверждении Типовых правил деятельности организаций дошкольного, начального, основного среднего, общего среднего, технического и профессионального, послесреднего образования, специализированных, специальных, организациях образования для детей-сирот и детей, оставшихся без попечения родителей, организациях дополнительного образования для детей и взрослых» приложения 6, п.71 «Специальными условиями обучения для детей с нарушениями речи» являются:
1) Оказание логопедической помощи на всех уроках и во внеурочное время с соблюдением речевого режима.
2) Оказание психологической помощи детям с нарушениями общения и поведения.
3) изучение второго и третьего языка с учетом уровня речевого развития учащихся.
Ескерту: Мұғалімдер логопедпен бірлесе оқушылардың тілдік бұзылыстарын түзетуде және тілдік емес функцияларды (моторика, зейін, ойлау, есте сақтау) дамытуда жұмыс атқарады. Сонымен қатар, мұғалімдер де тілдік бұзылыстың мінездемесін, оны түзетудегі негізгі әдіс-тәсілдерді меңгеруі қажет.
- Сөйлеу тілі бұзылған оқушылармен жұмыс барысында, мұғалім үнемі өзінің сөйлеу мәнеріне, сөйлеу тілінің анықтылығына мән беруі қажет, себебі мұғалімнің сөйлеу тілі оқушы үшін үлгі, оның дұрыс лексикалық және грамматикалық түрде сөздер мен сөйлемдер құрауына себеп болады.
- Сөйлеу тілі бұзылысы бар оқушыларды күнделікті сауатты сөйлеу тілімен қамтамасыз ету қажет.
- Жазу жұмысы барысында мұғалім әр сөздің оқылуына, айтылуына ерекше мән бергені дұрыс, себебі жазу барысында оқушы қалай естиді, сол қалпында жазып, грамматикалық қателер жіберуі мүмкін.
- Сөйлеу ақаулығы бар оқушымен жұмыс барысында мұғалім дауысты дыбыстарды анық дыбыстап, асықпай сөйлеуі қажет.
- Инклюзивті білім жүйесіндегі оқушылармен жұмыс істеуде, мұғалім сол сыныптағы ерекше оқу түрін қажет ететін оқушылардың жеке ерекшеліктерін, білім деңгейін, талабын ескеруі керек.
- Ерекше оқу түрін қажет ететін оқушының әрқайсысына сабақ үстінде, сабақтан тыс уақыттарында оқушының мүмкіндігін ескере отырып, жекелей көмек көрсетілуі қажет.
- Сынып жетекшілер және пән мұғалімдері ерекше оқу түрін қажет ететін оқушының толық диагнозы және жеке ерекшеліктерімен таныс болулары қажет.
- Педагогикалық түзету жұмыстары тек түзету мамандарымен ғана емес, пән мұғалімдері тарапынан да көрсетілу керек.
- Сөйлеу ошақтары саусақтардың ұшында орналасқандықтан, әсіресе бастауыш сынып сабақтарында ұсақ саусақ моторикасын дамытуға қатысты жаттығулар орындалу қажет.
- Сөйлеу тілі бұзылысы бар оқушылардың барлығында сөздік қордың жетіспеушілігі және байланыстырып сөйлеудің төмендігі кездеседі, сол себепті барлық пән мұғалімдері сабақ жоспарын құрастыру барысында осы аталған мәселелерді ескеруікерек.
Рекомендацииспециалистам коррекции и педагогам-предметникам в работе с детьми с нарушением речи
Примечание: Педагоги совместно с учителем- логопедом участвуют в исправлении у обучающихся речевых нарушений, а так же связанных с ними неречевых функций (моторика, внимание, мышление, память). Кроме того учитель должен учитывать характер этих нарушений и владеть основными приемами коррекционного воздействия и уметь исправлять их.
- Во время занятий педагог должен уделять постоянное внимание собственной речи, так как высказывания взрослых являются образцом для правильного, а зачастую неправильного развития лексической, грамматической сторон речи.
- Наполнить повседневную жизнь учащихся грамотным речевым общением.
- Во время письменной работы педагог должен четко проговаривать окончания слов, дать учащимся возможность услышать изменение звучания слов в различных контекстах, правильно употреблять грамматические формы и т. д.
- Во время устной работы педагог должен говорить с учащимися, имеющие речевые патологии, медленно, плавно, а иногда почти нараспев.
- Во время подготовки к занятиям в классах инклюзивного обучения педагоги-предметники должны учитывать уровень знания, умения, личные особенности обучающихся с особыми образовательными потребностями.
- На каждого обучающегося с особыми образовательными потребностями во время уроков педагоги должны оказать дифференцированный и индивидуальный подход.
- Классный руководитель и педагоги-предметники должны быть ознакомлены полностью с диагнозами учащихся с особыми образовательными потребностями.
- Коррекционно-педагогическую поддержку должны оказать не только специалисты коррекции, но и учителя-предметники на всех своих занятиях.
- Так как все речевые зоны находятся на кончиках пальцев рук, на уроках должны выполняться упражнения на развитие общей и мелкой моторики рук.
- У всех обучающихся с речевой патологией очень скудный словарный запас, поэтому на своих занятиях педагог-предметник должен включить задания на развитие словарного запаса и развитие связной речи.